H
halmpiste, f. (Dei likar ikkje fløytor heller, spelar helst på halmpistor, «Brev 1970-1975» 1996, s. 31-32; Ross 1895 pista, f. i tydingi liti fløyte eller pipe, frå Nord-Gudbrandsdalen; jamfør pista, v. Aasen 1873 i tyding 1 pipa, kvina, gjeva ein veik lyd, vanl. i fleire målf.).
hega, adv. (og vind ber hega gamle sprokne salmar, «Glør –» s. 31, fotnote s. 33 med tydingi hit; Og veslegut han dreg hega katten, same boki s. 52; Aasen 1873 hegat frå Ryfylke, Hardanger og Nordhordland; vanl. hjå alle vaksne folk i Ulvik; etter mi utspørjing hausten 1995).
hegd, f. (med hegd og hov, «Sogns Tidend» 20. jan. 1933, s. 1; Aasen 1873 hegd f. 1 i tydingi sparsemd, måtehald).
hegi, adv. (Eg gjekk meg hegi Hella / og sola skein so blid, «Gula Tidend» 10. mai 1939, s. 4; som eit auga svart og blankt / urlar kjelda hegi brotet, «For bygd og by» 1941, Nr. 9, Andre umslagssida; ofte nytta i «Glør –», t.d. hegi lid, s. 21, hegi svarte gjøttor s. 21, Hegi eiki, s. 45 hegi blånen, s.92; òg i «Dikt i saml.» 1993, s. 46: hegi halli; tydingi er hit i; jamfør hega framanfor).
heilast, v. (og seint heilast / slitet i hugen, «Under b.» s. 60; Aasen 1873 heila, v. i tydingi gjera heilt; lækja. «(Sjelden)», skriv Aasen, men Nynorskordboka 1986 har ikkje nokor slik utmerking på III heile, v.; refleksivformi heilast vil då tyda verta heil eller heilt; verta lækt).
hela, v. (notti kom med hela bø, her perf. part., «Under b.» s. 43; Aasen 1873 i tydingi leggja seg rim, frysa til med rim, hele; til hela, f.; formi hela er bytt ut med helut, adj. alt i «Dikt i utval» 1964, s.86, og sameleis i «Dikt i saml.» 1992, s. 90).
heldjuv, n. (vrid seg som elvi / i heldjuv, «Seint r.–» s. 22; sjå Aasen 1873 djuv, no juv, i tydingi djupt søkk i jordi, eller i berg; rivne i berg, djupt gjel; i formi dju frå Hardanger òg; her forsterkande med førestavingi hel-, f. som me finn i mange sms.).
heldrar, m. flt. sjå heller, m.
hele, f. (Kva er dette, spurde ho, / og på hela peika, «Under b.» s. 43, dikttittel òg; Aasen 1873 hela i tydingi rim, rimfrost).
hell, adv. sjå heller, adv.
heller, m. skrive heldrar, m. flt. i eit dikt på målf. (å heve å heldrar goe, «Glør –» s. 85; Aasen 1873 hellar, i tydingi berghole, gøymestad under eit berg; Ross 1895 har til dels flt. «Hildrar» frå Sunnhordland og Ryfylke).
heller, adv., skrive hell (ei hell onnor hand i myrkret fata, «For Bygd og By» 1932, s. 396, i eit omsett dikt; Han [profeten] kjem som prins hell tiggar / i gull hell fillor klædd, «For bygd og by» 1942, Nr. 8, s. 1; Aasen 1873 helder, med fleire målf.-former; tydingi her er eller).
-helme, f. sjå maishelme.
helorar, f. flt. (I heloro streid ho, eigenleg dativ flt., «Glør –» s. 65; Aasen 1873 og Ross 1895 i tydingi sanseløyse, ørske).
helut, adj. (natti / kom med helut bø, «Dikt i utval» 1964, s. 86; sjå hela, v. ovanfor).
herd, f. (med krossar på herd, «Glør –» s. 50; Aasen 1873 i tydingi aksel, skulder, mest brukt i flt.).
herdig, adj. (Eg er ein herdig klunger på den myrke himmelen, «Dikt i umsetj.» 1992, s. 150; Aasen 1873 og Ross 1985 tyding 1 hardfør, som toler mykje, uthaldande).
heve, n. sjå hæve.
himen, adj. (Og attum Sotenuten svart og himen, «Hjeltnes» 1941, s. 3; Aasen 1873 i tydingi uklår, med stadtilvisingar på himutt).
himling, (der er ikkje botn, der er ikkje / himling, «Dikt i umsetj.» s. 108; Aasen 1873 tyding 1 kvelving, bogeforma loft).
hiren, adj. (orekjerri er lurvute / og hirne av rim, «Dropar –» s. 40; Aasen 1873 i tydingi slapp, døsig; ikkje opplagd; her nytta om kjerr).
hitta, v. (Me hitta heim i Hella / frå me var øresmå, «Gula Tidend» 10. mai 1939, s. 4; Aasen 1873 i tydingi finna, treffa; vanl. i sørvestlandsk, t.d. i Indre Sogn: het2ta6 vE±1g3n, het2ta6 haim1a6tt3).
hjula, v. (steig flokken brått / og hjula spreidd i stor broten ring, «Utanlandske dikt» 1967, s. 35, «Dikt i saml.» 1972, s. 279 og «Dikt i umsetj.» 1992, s. 37; Aasen 1873 i tydingi skjera til som ein boge eller halvsirkel, men her må vel tydingi heller vera gå rundt, trilla som eit hjul).
-hogga, v. sjå vindhogga.
hol, adj. (Samson ligg på marki med sitt hole hår, «Dikt i umsetj.» 1992, s. 140; Aasen 1873 tyding 1 som har tomrom innvendig, men her serleg tyding 2 innsokken; uthola, utdjupa).
holka, v. (og løynde si skam / i skrinet, og med vidjor det holka, «Glør –» s. 62; Aasen 1873 med tydingi setja holk, ring på, t.d. skaft).
hopa, v. (so vindkrøkt og frostvåt stuv / attende på svadi hopar, «På Ørnet.-» s. 25; Aasen 1873 tyding 1 trekkja seg attende, vika).
horg, f. (Myrk yver heid og horg / skogen i vemod stend, «For bygd og by» Jol 1941, s. 44, ospi skjelv på horg, same kjelda s. 46; Aasen 1873 horg, f. 2 og Ross 1895; tydingi er bergknaus, fjelltopp, helst med bratte sidor og flat topp; jamfør vendingi «Han sprang yve Høug aa Horg» frå Kvam og Ullensvang i Hardanger, hjå Ross).
hota, v. (Møt ikkje med: / – hotande hand, «Seint r.–» s. 33; Aasen 1873 i tydingi truga, hytta, serleg med neven).
hov, n. (med hegd og hov, «Sogns Tidend» 20. jan. 1933, s. 1; Aasen 1873 tyding 2 måtehald, måte).
hulla, v. (sit eg ved elden / og hullar min song, «Dropar –» s. 60; Aasen 1873 i tydingi syngja ein song, ein tone utan ord; tralla; frå Nord-Gudbrandsdalen, sers vanl. der).
hummel, m. (kiselflak / i regnvaska hummel, «Glør –» s. 39; fotnote s. 41 med tydingi nevestor stein; Aasen 1873, serleg om småe rundvorne steinar)
-hydd, adj. sjå regnhydd.
hylja, v. (Eg er hyld i mitt glade kjøt / som graset er hylt i sine grøne skyer, «Dikt i umsetj.» 1992, s.126; Aasen 1873 i tydingi sveipa, løyna, gøyma).
-hærd, adj. sjå stridhærd.
hæve, n., skrive heve (å heve å heldrar goe, «Glør –» s. 85, i eit dikt på målf., fotnote s. 86 med tydingi ly for veret; Ross 1895, frå Ullensvang i Hardanger i tydingi ly, livd (for ver og vind) i utmarki, t.d. hytte, berghole; òg i Sunnhordland (Etne) og Ryfylke; ordet er kjent i Suldal, etter Sigurd Sandvik «Suldalsmålet» 1991, s. 135).
høkra, v. (Å høkra ut visdom / frå Bibelen og Talmud, «Dropar –» s. 29; Nynorskordboka 1986 høkre med tydingi driva småhandel).
-høvd, adj. sjå visshøvd.
håd, n., skrive hád (Um hád og spátt du fær, / so seg [sei] dei kven dei er, «Gula Tidend» 20. jan. 1933, s. 5; Aasen 1873 i tydingi spott, hæding).